Yaşar Kemal, İnce Memed 1 kitabını okuduktan sonra kendisine hayran olduğum bir yazar. Yaşar Kemal adını ve edebi başarısını duyan, bilen biri olarak, daha sonra bir kaç eserini okuma şansına sahip oldum. Bir çok okur, O’ na Türk Edebiyatının Dostoyevski’ si der, bence de yerinde bir benzetme.
Yaşar Kemal memleketin havasını, suyunu, toprağını, tozunu, hasreti, cesareti, mertliği,.. sayamadığım bir çok davranış, duyguyu ve düşünceleri, iyice gözlemlemiş, yakından tanık olmuş, nihayetinde derin bir bütünleşmeyle eserlerine renk ve biçim vermiş şahsiyet.
Dört kitaplık İnce Memed serisini okuyunca bir daha benzer hikaye şöleninde bulunabilir miyim bilemiyorum doğrusu. Muhteşem bir anlatım, tasvir, gözlem gücü. Bu gücü tek bir kitabını okuyunca da anlayabiliyorsunuz, fazla söze ne hacet. İnce Memed eserini okurken Toroslar’a, sazlıklara, Çukurova’ ya, Değirmenoluk Köyü’ ne gidiyor ve artık orada yaşayan bir sakin gibi ruh haletine kavuşuyorsun. Koca yürekli İnce Memed, Hatçe, Topal Ali, Abdi Ağa, Durmuş Ali. Döne, Iraz, Recep eserin eksiksiz ve fazlasız baş rol oyuncuları.
Yaşar Kemal’ in İnce Memed 1 adlı eserinden alıntılar:
- “Konuşan insan öyle kolay kolay dertten ölmez. Bir inan konuşmadı da içine gömüldü müydü, sonu felaket.”
- “Eşkiyayı sevgiyle korku yaşatır. Yalnız sevgi tek başına zayıftır. Yanlız korkuysa kindir.”
- “Dünyanın bütün kötülüklerine baş kaldır.Bazen ssenin iyiliğin başkasının kötülüğüne de olabilir.Kendi iyiliğine de başkaldır.”
- “İnanları sözleriyle değil hareketleriyle ölç.Ondan sonra da arkadaş olabileceğin insanı seç.İpin ucunu bir verirsen ellerine yandığın günün resmidir.”
- “Uğraşmak. dövüşmek, zalime karşı durmak haktır.”
Yaşar Kemal, aslında Kemal abi diyorum O’na. Zalim ağalık düzenine, sistemine başkaldırının tasvircisi. İnce Memed’ i sömürülen köylünün kahramanı olarak yaratmış. Abdi Ağa’nın kurnazlıklarına, kaşıkla verip kepçe ile almasına karşı çıkan bir kahraman. İnce Memed’ in kah yanında olan, kah yanındaymış gibi olanları da ustaca analiz etmiş, rol biçmiş. Hatta öyle ki, İnce Memed’ in öldüğünü sanıp tekrar ağalık düzenine emir kulu olmaya hevesli olanları da keşfetmiş. Yani zıp orada zıp burada taraf değiştiren insanları, menfaate tapan insanları…İnce Memed serisinde (İnce Memed 1-2-3-4) verilen esas tema, mesaj genel olarak aynı. İlk kitabı okuyunca verilmek istenen mesaj diğer serideki eserleriyle aynı. Genel kurgu insanın hiç değişmeyeceği, zalim zalimliği ile, mazlumun korkaklığı, korkarken duruma göre hareket edeceği ince ince işlenmiş. Yani bir İnce Memed gitse başka bir zalim Abdi Ağa nın geleceği, halkın da genel gidişata göre tavır alacağı konusu.
Yaşar Kemal’in tasvirleri muhteşem, bir ara tasvirlerinde Çukurova’ ya gidip kitabını elime alıp, sazlıklar, dereler, Toroslar’ da kitabı okuyup, ruhen rahatlasam diye dahi düşündüm. Memleketinin hamurunda yoğrulmuş olduğu ne kadar belli, zaten İnce Memed dört ciltlik serisi 32 yılda yazıldığı da, verilen emek ve hassasiyetin göstergesi, acaba kendi eserini kaç kere okumuş, düzenlemiştir.
İnce Memed 1 Kitabı Hakkında Yorumlar
- “Bir yaşam biçimini bir halkın portresi olarak böylesine veren bu romandan daha iyisi yazılamazdı.” – The New York Times Book Review, (A.B.D.)
- “Epik boyutlara ulaşan ve muhteşem bir sona ulaşmak için hız kazanan öyküye kendinizi kaptırıyorsunuz.” – Sunday Times,(İngiltere)
- “Yaşar Kemal, şaşılacak ölçüde yaratıcı.” -The Booksell, (İngiltere)
Yaşar Kemal gerçekten okutuyor kendini, kelimeleri öyle özenle seçmiş yerli yerinde kullanmış ki, sonu çorap söküğü gibi gelen bir serüven diyorsunuz. Okurken hiç sıkmıyor, hayatımda bu uzunlukta çabucak bitirebildiğim bir kaç kitaptan biri diyebilirim. Tam Dostoyevski klasiği. Yaşar Kemal Nobel ödülü alabilecek bir abidevi şahsiyet, çok önemli değil ödül almaması, bir çok okur, bir çok eserini okursa asıl onun okura verdiği armağanın daha önemli olduğunu farkına varmak. O fazlasıyla görevini yaptı, bakalım biz önemini bilip, idrak edebilecek miyiz?
Ruhun şad olsun.
Yorumlar