Felaketlerin birbirini kovaladığı bu günlerde gelin geçmiş yıllarda yaşanan bir faciayı inceleyelim, Çernobil faciası.. Bu facia maalesef bu günleri de ilgilendiren bir durum. Çernobil bölgesinde bu zamanlarda gerçekleşen orman yangını neyse ki kontrol altına alınmıştır.
Kısaca Çernobil Faciası
Ukrayna’ nın Kiev bölgesindeki patlama, 26 Nisan 1986 yılında gerçekleşmiştir. Bakıma alının santralin dördüncü reaktöründe oluşan patlamanın Hiroşima ve Nagazaki’ ye atılan bombalardan 200 kat daha etkili olduğu söylenmektedir.
Çernobil faciasındaki ilk patlamada,, 31 kişinin doğrudan öldüğü söylense de, korkunç olan şeyin, gelecek yıllarda oluşacak kanser vak’alarının yaşanmasıdır. Bu felaket öyle ki, temizliği ya da reaktör enkazının kaldırılmasında, yalnızca bir kaç dakika çalışanlar dahi hayatını kaybetmiştir.
Kazanın Sorumlusu Kim?
26 Nisan 1986 gecesinde yaşanan Çernobil faciası sorumlusunun açıklaması:
“Dört numaralı reaktörde güvenlik testi yapmak istiyorduk. Sanki kaza olmuş durumu gibi reaktörü durduracaktık. Deney başladıktan 36 sn. boyunca bir problem yaşanmadı. 36. sn. sonrasında reaktörü durdurma emri verdim. Böylece sistemi kontrol edecektik. Emrim üzerine operatör de acil durum düğmesine bastı. Fakat tam tersi bir durum, reaktörün hızı yükselmeye, basınç artmaya başladı. Bütün tesiste alarm durumuna geçilmiş, 46. sn. sonra göstergeler patlama noktasına gelmişti. Derken, bina temelinden sarsıldı. Reaktörü durdursun diye yaptığımız işlem korkunç bir şekilde kontrolden çıkmıştı. Ve ardından ikinci patlama gerçekleşti. Reaktörü durdurma çubukları sıkışmış, çalışmamıştı. Ancak benim emrim sonucu çubukları indirmek için görevlendirdiğim iki kişiyi ölüme göndermiştim.“
şeklinde açılama yapan Anatoliy Dyatlov, kazanın baş sorumlusu olarak yargılanacak, 10 yıl hapis cezasına çarptırılacaktı. Yetkililer olayın insan hatasından kaynaklandığını belirtiyordu. Ancak, yıllar sonra Dyatlov makinelerin eski olduğunu, olumsuz bir durumla karşılaşılabileceğini belirtecekti.
Olaya ilk müdahaleyi yapan santral görevlileri daha vahim bir patlama olmaması için, hayatlarını tehlikeye atarak çıkan yangını söndürmeye çalıştılar. Bu ekibin büyük fedakarlığı başka bir büyük patlama ihtimalini ortadan kaldıracaktı.
Çernobil faciası 8 bin kişinin ölümüne ve 1250 kişinin intihar etmesine yol açacaktı. Bilim insanlarına göre, 30 yıl sonra 30 ile 60 bin arasında insan Çernobil faciasından kanser vak’alarına yakalandığı gözlemlenmiştir. Bu facianın 350 milyar dolarlık maddi zarar oluşturduğu tahmin edilmektedir. Nitekim, nükleer santral kapatılmıştır.
Çernobil faciası, öyle ki, patlama sonrası zehirli gazlar başta Ukrayna olmak üzere Rusya ve Avrupa’ nın bir kısmını etkisine almış, zehirli bulutlar; Amerika, Kanada hatta Japonya’ ya kadar ulaşmıştır.
Çernobil faciası etkilerini Türkiye’ de araştıran bilim insanları, radyoaktif etkinin zamanla Marmara, Batı Karadeniz, Çankırı-Sivas üzerinden Trabzon, Artvin-Hopa’ ya ulaştığını belirtmektedir.Araştırmaya değer görülmekle birlikte, Doğu Karadeniz’ de kanser vak’alarının diğer bölgelere göre fazla oluşunun Çernobil faciasının etkisi olacağı düşünülmektedir.
Yorumlar